มันมี symbolic pride กับ the actual pride ครับ....
+++++++++++++++++++
อ้อ...คุณ Megumi ครับ,
มีประสบการณ์อีกมากมายของคนอื่นที่เรา "เสียดาย" เช่น เบื้องหลังความเร็จของ Bobby Fisher, แรงบันดาลใจของแม่ชีเทเรซ่า, ไปจนถึงความสงบทางใจของท่านพระพุทธทาส ณ สวนโมกข์, ไปจนถึงความพึงพอใจสมถะของเหล่าจื๊อ และความสุขตามอัตภาพของชาวนา ชาวสวน
บางทีผมก็อยากจะ share ประสบการณ์ที่ผมอยู่กับภรรยาตอนคลอดลูกสาวทั้งสองคนให้ฟัง แต่มัน "ถ่ายทอดไม่ได้" ถึง "essence" ของประสบการณ์เหล่านี้ รวมทั้งการบรรยายใดๆก็คงไม่ช่วยเท่าไหร่ถึงย่อหน้าข้างต้นด้วยครับ
+++++++++++++++++++++++
กลับมาต่อ
เราได้ยินคำว่า "ภาคภูมิใจ" กับสถาบัน ชาติ เผ่า ฯลฯ มากมาย และมานานจนบางทีเรารู้สึกว่าถ้าเรามีสักอันนึงก็จะดีไม่น้อย บางที่ก็เลยคิดหาวิธี "สร้าง" มันขึ้นมาซะเลย ให้ร้องเพลงประจำก๊กซ้ำๆไปเรื่อยๆ ให้พูดออกมาดังๆว่าภาคภูมิใจๆๆๆ ให้มันได้รับความลำบากเข็ญใจทุลักทุเลจะให้เกิดความรู้สึกประทับใจว่าเราก็ "ฝ่าฟัน" มาได้กะเขาเหมือนกัน เป็นหนึ่งในยอดฝีมือผู้ผ่านด่าน 18 ยอดมนุษย์ทองคำ 20 มนุษย์ไม้วัดเส้าหลินสำเร็จ
อะไรคือ "รากก่อให้เกิดความภาคภูมิใจ" กันแน่?
มนุษย์เรานี่ไม่ว่าจะทำอะไร มันเริ่มมาจากอัตตาก่อนทั้งนั้น มันช่วยไม่ได้ครับ เพราะ Instinct มันบอกว่าจำเป็นที่เราต้อง serve ความต้องการพื้นฐานจึงอยู่รอด ความหิว กระหาย ง่วง กลัว ปลอดภัย สืบพันธุ์ achievement ที่เรา "บรรลุ" สิ่งวต่างๆเหล่านี้ทำให้เรารู้สึก secure และมั่นใจ สูงขึ้นมาอีกนิดก็ถ้ามันสำเร็จยากหน่อย ความดีใจ ความ secure ความมั่นใจก็เพิ่มขึ้นอีกนิด ยิ่ง effort ที่เราต้องใส่ลงไปมากขึ้นเท่าไหร่ยิ่งดี
ถ้าสูงขึ้นมาอีกขั้นก็คือนอกเหนือจาก effort ที่ต้องใส่เข้าไปเยอะๆ ต้องทำอยู่เป็นเวลานานๆ แล้ว ถ้ามันเกิดเป็นสิ่งที่มี "คุณค่า" ทางจิตวิญญาณของเราด้วยยิ่งสุดยอด อาจจะรู้สึกอย่างที่ Jerry Mcguire บอกนางเอกนั่นแหละครับว่า "You complete me"
ไอ้ความ overwhelm ของ achievement อันนี้แหละที่ฝังอยู่ในมโนสำนึก ในความทรงจำที่เสริมสร้างความแข็งแกร่งของ self ของเรา พอเราสามารถดดนอะไรไปกระตุ้นความทรงจำจุดนี้ เรารู้สึกอิ่มอกอิ่มใจ รู้สึกถึงความสำเร็จ รู้สึกถึงความหวลไห้อยากจะกลับไปลิ้มรสความรู้สึกแบบนั้นสดๆอีกสักจึ๊กนึง นี่แหละที่ผมพูดถึง ความภูมิใจ ถ้าเรามีแบบนี้จริงๆ ตรงนี้คือ actual pride แต่ถ้าเป็นอะไรที่เตือนความจำ อันนั้นเป็น surrogate stimulants หรือ symbolic pride
บางสถาบันใช้วิธีรับน้องโหดๆ คงคิดว่าน้องรอดมาได้ เขาคงจะจำว่านี้เป็น achievement แห่งชีวิต จะได้ภูมิใจ (ในความ sadist และ idiot ของพี่ๆ) เป็น symbolic ที่ย้อนกลับมาคิดทีไรก้หลั่งน้ำตาแห่ง achievement มาทุกครั้ง บางสถาบันใช้วิธีมีกฏระเบียบสุดเฮียบสุดโหดตลอดหลักสูตร บางสถาบันเน้นด้านผลการเรียน เกรด ฯลฯ ทุกอย่างล้วนเป็นอุบายที่ทำให้คนรู้สึกว่ามันต้องใช้ effort อย่างมากจึงจะสำเร็จ เป็นกลเม็ดที่ทำให้เกิดความภาคภูมิใจใน "สถาบัน"
มีวิธีอื่นอีกไหม ถ้าเราไม่นับไอ้พวก artificial pride stimulants เหล่านี้?
ก็คงมีครับ ถ้าเรา "สะท้อน" ตนเองบ่อยๆ และงานที่ผ่านมาแต่ละวันเราได้ทำ "อย่างเต็มที่ เต็มความสามารถ" ตรงนี้ก็สามารถไม่ต่างจาก dsicipline สุดโหดของ Sandhurst หรือ Eton ได้ แต่ผมอยากจะยกอีกประเด็นของสาเหตุของ pride ที่ไม่ใคร่มีสถาบันไหน address นั่นคือ "คุณค่าทางจิตวิญญาณ" ของคนเรา
สาเหตุที่เขาไม่เน้น เพราะตรงนี้มัน artificial induce ยากกว่ากันเยอะครับ ถ้าตั้งเป็น KPI คนคิดกลยุทธ์คงจะปวดศีรษะเยอะเลย แต่ปรากฏว่าข้อนี้มันอาจจะง่ายที่สุดก็ได้ ถ้า "ปัจเจก" บุคคลต้องการจะมี
Spiritual value เป็นของส่วนตั๊วส่วนตัวครับ คุณค่าทางจิตวิญญาณเป็นบรณาการขั้นสุดยอดของประสบการณ์ ความเชื่อ ความศรัทธา การเลี้ยงดูอบรมสั่งสอน การวิเคราะห์เจาะลึกของสิ่งที่ได้เรียนรู้ กลั่นออกมาเป็นคุณค่าที่เป็น abstract ที่มครคนไหนก็จับต้องไม่ได้ และขนาดเจ้าของเองก็จับต้องไม่ได้ แค่ รู้สึกได้ แค่นั้น บอกเล่าให้ใครรู้ก็ยาก พอๆกับเรื่องความรู้สึกเวลาลูกเราคลอดออกมาแว้แรก เวลาที่ครอบครัวเรามี happy time จริงๆที่ใดที่หนึ่งแม้เพียงชั่ววูบ ความทรงจำความรู้สึกเหล่านี้เป็น pride อย่างหนึ่งก็ว่าได้ เป็น Pride of humanity
มีหรือไม่มี แตกต่างกันไหม? เอาไว้ต่ออีกที อันนี้ชักจะยาวเฟื้อย
Posted by : Phoenix , Date : 2005-02-08 , Time : 23:39:25 , From IP : 172.29.7.212
|