Untitled Document

ข้อปฏิบัติในการเก็บและส่งตัวอย่าง

สิ่งส่งตรวจ	วิธีการเก็บและส่งตัวอย่าง
เลือด	1. ทำความสะอาดบริเวณที่เจาะเลือดด้วย 1-2% tincture iodine หรือ betadine แล้วใช้สำลีชุบ 70% alcohol เช็ดออกควรปล่อยให้บริเวณที่เช็ด แห้ง ก่อนเจาะเลือด หากผู้ป่วยแพ้ iodine ให้ใช้ 70% alcohol เช็ดสองครั้ง 2. เจาะเลือดใส่ขวด BacT/Alert culture bottle ตามขนาดที่เหมาะสม 3. ก่อนถ่ายเลือดใส่ขวด ให้เปิดฝานอกของขวดทิ้งไป เช็ดฝาใน (จุกยาง) ด้วย alcohol หรือ iodine ทิ้งไว้ให้แห้ง 4. ใช้วิธี aseptic technique เมื่อถ่ายเลือดลงขวด 5. เขียนชื่อ-นามสกุล H.N. อายุ หอผู้ป่วย ลำดับที่ของขวด และข้อมูลอื่นๆ ที่จำเป็นบนฉลากข้างขวด แต่ไม่ควรเขียนทับ Barcode หรือทำให้ Barcode ฉีกขาด 6.ควรเจาะเลือดก่อนให้ยาต้านจุลชีพหรือเจาะก่อนให้ยาต้านจุลชีพครั้งต่อไป 7. เจาะเลือด 2-3 ครั้งห่างกันครั้งละ 1 ชั่วโมง ถ้าผู้ป่วยหนักที่ต้องให้ยาต้าน จุลชีพด่วนอาจเจาะห่างกันในระยะเวลาที่น้อยลง 8. นำส่งทันทีหากไม่สามารถส่งได้ให้วางที่อุณหภูมิห้องไม่เกิน 1 ชั่วโมง ห้ามเก็บในตู้เย็น
CSF, Body fluid	การเก็บทำเช่นเดียวกับส่งเพาะเชื้อจากเลือดแต่ควรเก็บให้ได้ปริมาณมากที่สุด (อย่างน้อย 1 ml.) ใช้ขวด sterile หรือขวดที่บรรจุ media เหลว (ขวด body fluid) ไม่ควรใช้ขวดชนิดเดียวกับ hemoculture นำส่งทันที หากไม่สามารถ ส่ง ได้ให้วางที่อุณหภูมิห้อง ไม่เกิน 1 ชั่วโมง ห้ามเก็บในตู้เย็น
Pus	ระบุตำแหน่งที่เก็บเช่น pusจากอวัยวะสืบพันธุ์ห้องปฏิบัติการจะใช้อาหารเลี้ยง เชื้อพิเศษเพาะหาเชื้อสาเหตุ คือ Neisseria gonorrhoae ใช้ syringe ปราศจากเชื้อดูดหนองฉีดลงในขวด sterile หากหนองมีปริมาณ น้อย ไม่สามารถดูดได้ ให้ใช้ไม้พันสำลีป้ายหนองให้ได้ปริมาณมากที่สุด ใส่ใน transport media นำส่งห้องปฏิบัติการทันที หากไม่สามารถส่งได้ให้เก็บในตู้เย็นไม่เกิน 2 ชั่วโมง ยกเว้นสิ่งส่งตรวจจากอวัยวะสืบพันธุ์เก็บที่อุณหภูมิห้องไม่เกิน 1 ชั่วโมง ห้ามเก็บในตู้เย็น
Throat	ใช้ไม้พันสำลี (swab) สัมผัสและหมุนช้า ๆ บริเวณต่อมทอนซิล กล่องเสียง หรือบริเวณที่มีการอักเสบ บวมแดง นำ swab ใส่ลงใน transport media นำส่งห้องปฏิบัติการทันที ถ้าส่งทันทีไม่ได้ให้เก็บในตู้เย็นไม่เกิน 2 ชั่วโมง
Sputum	ให้ผู้ป่วยเก็บเสมหะตอนเช้าหลังตื่นนอนใหม่ ๆ โดยบ้วนปากด้วยน้ำสะอาดหลาย ๆ ครั้ง ตรวจสอบก่อนส่งว่าเป็นเสมหะไม่ใช่น้ำลาย ถ้าเป็นน้ำลายต้องเก็บใหม่ อาจพบเชื้อประจำถิ่นในช่องปากได้เช่นเดียวกับการเพาะเชื้อจาก throat swab การส่ง sputum เพื่อเพาะเชื้อ AFB ส่งวันละ 1 ครั้ง เป็นเวลา 3 วัน นำส่งห้องปฏิบัติการทันที ถ้าไม่สามารถส่งได้ทันที ให้เก็บในตู้เย็น
Urine	เก็บแบบ mid-stream urine (MSU) ถ้าผู้ป่วยใส่ uretheral catheter ให้ใช้ syringe ดูดจากสายยางหลังจากเช็ดสายยางด้วย antiseptic กรณีผู้ป่วยไม่สามารถถ่ายได้เองอาจเก็บโดยสวน catheter หรือทำ suprapubic aspiration นำใส่ภาชนะปราศจากเชื้อ (sterile) ระบุประเภทของปัสสาวะที่ฉลากและใบ request ให้ชัดเจน (mid-stream urine, catheterized urine หรือ suprapubic aspirated urine) ปิดฝาสนิทป้องกันการหกเลอะเทอะและปนเปื้อนของเชื้ออื่น นำส่งทันที ถ้าส่งไม่ได้ให้เก็บในตู้เย็น ห้ามทิ้งไว้ที่อุณหภูมิห้องเกิน 2 ชั่วโมง
Stool or rectal swab	การเพาะเชื้อ Clostridium difficile จะต้องเป็น stool เท่านั้นโดยเก็บใส่ขวด sterile การเพาะเชื้อ Campylobacter ต้องเป็น rectal swab ใส่ใน transport media นำส่งทันที ถ้าส่งไม่ได้เก็บที่อุณหภูมิห้องไม่เกิน 2 ชั่วโมง
Anaerobe	ใส่สิ่งส่งตรวจลงในขวดเปล่าปราศจากเชื้อขนาดเล็กให้เต็ม ไม่ให้มีอากาศเหลือ และปิดปากขวดแน่น ใช้ syringe และเข็มเจาะดูดหนองออกมาอย่างน้อย 1 ml. ไล่อากาศใน syringe ออกให้หมด แทง เข็มลงในจุกยางปิดไว้เพื่อไม่ให้อากาศเข้า เก็บสิ่งส่งตรวจลงใน thioglycollate broth สิ่งส่งตรวจที่เก็บโดย swab ให้รีบใส่ swab ลงใน transport media ปิดฝาให้แน่น ห้ามเขย่า ถ้าเป็นชิ้นเนื้อ ให้ใช้กรรไกรตัด ใส่ลงใน thioglycolate broth นำส่งโดยเร็วที่สุด ถ้าส่งไม่ได้ให้เก็บไว้ที่อุณหภูมิห้อง ห้ามเก็บในตู้เย็น
Fungus	สิ่งส่งตรวจจากผิวหนัง และเล็บให้เช็ดบริเวณที่เก็บด้วย 70% alcohol ใช้ใบมีดปราศจากเชื้อขูดผิวหนังที่ขอบแผล ผม ให้ใช้คีมถอน ส่วนเล็บ ใช้ใบมีดขูดเนื้อเยื่อใต้ขอบเล็บ อาจใช้ที่ตัดเล็บตัดเล็บหรือเนื้อเยื่อ ให้นำสิ่งส่งตรวจใส่ขวด sterile ส่งที่ห้องปฏิบัติการหรือใส่ลงใน media พิเศษสำหรับเชื้อรา (รับที่ห้องปฏิบัติการจุลชีววิทยา) นำส่งทันที หรือเก็บที่อุณหภูมิห้อง กรณีส่งตรวจ KOH preparation ให้วางสิ่งส่งตรวจ บนสไลด์ทำเครื่องหมาย ปิดทับด้วยสไลด์สะอาดหรือพันเทปกาวไม่ให้สไลด์หลุด หรือเก็บสิ่งส่งตรวจ ใส่ขวด sterile โดยตรง ไม่ต้องใส่ใน transport media นำส่งห้องปฏิบัติการ