การตรวจวินิจฉัย

   สิ่งจำเป็น ที่ช่วยในการวินิจฉัยโรคนี้คือ ประวัติความเจ็บป่วย อาการ และการตรวจร่างกาย สามารถช่วยในการวินิจฉัยได้ในระดับหนึ่ง การวินิจฉัย วัณโรคปอดที่แน่นอนจะต้องพบเชื้อวัณโรคจากเสมหะ โดย การย้อมสีเสมหะ และตรวจดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ หรือ จากการนำเสมหะไปเพาะหาเชื้อวัณโรค

   ในทางปฏิบัติ ถ้าตรวจเสมหะไม่พบเชื้อ แต่พบลักษณะแผลในเนื้อปอดจากภาพถ่ายรังสีทรวงอก ร่วมกับอาการบ่งชี้ว่าเป็นวัณโรคโดยไม่พบสาเหตุโรคอื่น อาจให้การวินิจฉัยว่าเป็นวัณโรคปอดได้    "การวินิจฉัยและการรักษาที่ทำได้้เร็ว จะเป็นประโยชน์อย่างมากต่อผู้ป่วย"

เชื้อวัณโรคย้อมติดสีแดง (Acid fast) ดูด้วยกล้องจุลทรรศน์	เชื้อวัณโรคดูด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเลคตรอน (ย้อมสี Fluorescence)
เชื้อวัณโรคบนอาหารเพาะเชื้อ	ภาพถ่ายรังสีทรวงอกแสดงการทำลายเนื้อปอด