ความสำคัญของหมู่โลหิต Rh

 

ความสำคัญของหมู่โลหิต Rh

        เนื่องจากปัญหาในการถ่ายโลหิตจากบุคคลใดบุคคลหนึ่งไปยังผู้ป่วย  บางกรณีผู้ป่วยมีอาการดีขึ้น  แต่บางรายเป็นผลเสียถึงชีวิต  ดังนั้นการพบหมู่โลหิตเอบีโอ  ทำให้การถ่ยโลหิต มีความปลอดภัยและ ผู้รับโลหิต ได้รับ ประโยชน์จากการรับโลหิตเป็นอย่างดี และมีการถ่ายโลหิต ให้ผู้ป่วยมากขึ้นจนกระทั่ง ได้มี ีรายงานว่า  มีผู้รับโลหิตบางราย  มีอาการแทรกซ้อนจากการรับโลหิตในขณะเดียวกัน มีรายงาน ความ ผิดปกติของทารก แรกเกิดมีอาการซีดเหลือง ซึ่งเชื่อว่าเกิดจากแอนติบอร์ดีย์ ์ตัวอื่นในโลหิต ของ แม่ผ่านทารก มาทำลาย เม็ดโลหิตแดงของลูก  ปัญหาเหล่านี้หาคำอธิบายไม่ได้ จนกระทั่ง เมื่อปี ีพ.ศ.2482  (คศ.1939)    มีรายงานการค้นพบหมู่โลหิต ระบบใหม่  คือ  หมู่โลหิตระบบอาร์เอช  (Rh)การค้นพบครั้งนี้ได้นำไปสู่ ู่ความรู้ความเข้าใจ ของปรากฎการณ์ ปฏิกิริยาที่เกิดขึ้น เนื่องจาก ความไม่เข้ากันระหว่าง  โลหิตแม่และลูก     

          หมู่โลหิตระบบอาร์เอช  แบ่งออกเป็นอาร์เอชบวก (Rh-positive) และอาร์เอชลบ (Rh-negative)  หมู่โลหิตอาร์เอชบวก  หมายถึงโลหิตที่สารโรตีนดี  ฉาบอยู่ที่ผิว ของเม็ดโลหิตแดง ในคนไทยประมาณ  99.7 เปอร์เซ็นต์  มีหมู่โลหิตอาร์เอชบวก (Rh-positive) หรือเรียกว่า หมู่โลหิตลบ  หมายถึง  หมู่โลหิตที่ไม่มีสารดีฉาบอยู่ที่ผิวของเม็ดโลหิต  ในคนไทยพบว่า  มีหมู่โลหิต เพียง 0.3 เปอร์เซ็นต์  หรือ 1,000  คนจะพบเพียง  3  คนเท่านั้น  มักจะเรียกกันว่าหมู่โลหิตพิเศษ

 

ความจำเป็นในการรับโลหิต Rh

           ในกรณีที่ผู้ป่วยมีหมู่โลหิตอาร์เอชลบ  และต้องใช้โลหิต ในการ รักษา ควรอย่างยิ่งที่จะต้องใช้โลหิตหมู่อาร์เอชลบเหมือนกัน เพื่อป้องกัน มิให้กระตุ้น ผู้ป่วยให้สร้างแอนติบอร์ดีย์ต่อสารดี  ซึ่งจะเป็น อันตราย แก่ ่ผู้รับโลหิตภายหลัง  ดังนั้นในกรณีฉุกเฉิน เร่งด่วน ไม่อาจจัดหาโลหิต หมู่อาร์เอชลบได้ สามารถรับ โลหิตปกติได้เฉพาะครั้งแรกครั้งเดียวเท่านั้น  ครั้งต่อไปรับไม่ได้   ถ้าผู้ป่วย สร้างภูมิต้านทาน ขึ้นมา จะไปทำลาย เม็ด โลหิตแดง ทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการช็อค ถึงแก่ชีวิตได้  เพราะฉะนั้น เพื่อ ความปลอดภัยคนที่มีหมู่โลหิตพิเศษอาร์เอชลบ  ด้วยกันเท่านั้น  แต่คนที่มี ีหมู่โลหิต อาร์เอชบวก  (Rh-positive)    สามารถรับโลหิต อาร์เอชลบ ได้โดยไม่มีปัญหาอะไร

 

ความสำคัญของหมู่ Rh ลบในหญิง
      

        คู่สมรสก่อนแต่งงานหรือหญิงก่อนมีครรภ์ต้องตรวจโลหิตเพื่อตรวจว่าเป็นอาร์เอชบวกหรือาร์เอชลบก่อน  เพื่อความปลอดภัยและป้องกันปัญหาที่เกิดตามมา  เช่นแม่เป็นหมู่โลหิตอาร์เอชลบ  พ่อมีหมู่โลหิตอาร์เอชบวก ปัญหา จะเกิดขึ้นกับลูกคนแรกยังไม่มีปัญหาอะไร  เพราะตัวแม่ยังไม่ได้สร้างภูมิต้านทานขึ้นมา  ลูกคนแรกที่เกิดมาจะปกติดี  แต่ถ้าท้องลูกคนที่สองหรือคนที่สาม  ปัญหาจะเกิดขึ้นเพราะตอนคลอดลูกคนแรก โลหิตอาร์เอชบวกของลูกบางส่วน จะผ่านเข้าไปในตัวแม่  ทำให้ตัวแม่สร้างภูมิต้านทานขึ้นมา    ลูกคนแรกที่เกิดมาจะปกติดีแต่ถ้าท้องคนที่สอง หรือลูกคนที่สามภูมิต้านทานหรือแอนติบอดีย ์จะทำลายเม็ดโลหิตแดง  ของลูกเป็นผลให้ลูกคนที่สองหรือคนที่สามเกิดมีเม็ดโลหิตแดงแตกถ้าแอนติบอดีย์  ปริมาณสูงมากเด็กอาจมีอาการรุนแรงถึงเสียชีวิตได้ ถ้าอาการน้อยจะเกิดการผิดปกติตัวลูกซีดเหลือง ิตับและม้ามโต  หัวใจทำงานไม่ปกติ  และถ้าตัวเหลืองมากๆ  จะมีอาการระบบประสาท  และสมองเสื่อม   

            วิธีป้องกันที่ดีที่สุด  และทำได้คือตรวจโลหิตก่อนแต่งงานหรือก่อนมีครรภ์และถ้าแม่เป็นหมู่โลหิต อาร์เอชลบ   ลูกที่คลอดคนแรกมีหมู่โลหิตอาร์เอชบวก  ต้องรีบฉีดยาป้องกันให้แม่ภายใน  24  ชั่วโมงหลังคลอด

 

 

ชมรมผู้บริจาคโลหิตหมู่พิเศษ

          เนื่องจาก  ผู้ที่มีหมู่โลหิตอาร์เอชลบ  ในประเทศไทยมีจำนวนน้อย  เมื่อมี ีความจำเป็น ต้องใช้  มักประสบกับปัญหาในด้านของการจัดหาผู้บริจาค  หรือไม่ก็ ็จัดหา ได้ไม่เพียงพอ กับความต้องการ  จากเหตุการณ์ดังกล่าว ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ  จึงได้ จัดตั้ง ชมรม ผู้บริจาคโลหิตหมู่พิเศษ  (Rh-negative Club) ขึ้นมาตั้งแต่ พ.ศ.2532 จนปัจจุบันนี้ นับ เป็น เวลากว่า  10  ปีแล้ว  การดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง เพื่อวัตถุประสงค์ ในการเป็นศูนย์กลาง รวบรวมรายชื่อ  และที่อยู่ของผู้บริจาคโลหิต และผู้ป่วย ที่มีโลหิต อาร์เอชลบ  ทำการเผยแพร่ ่ความรู้เรื่องหมู่โลหิตพิเศษ  ส่งเสริมให้มีการบริจาค โลหิต ทั่วไป เพื่อค้นหาผู้บริจาค โลหิต หมู่พิเศษอีกด้วย  ขณะนี้รมรมฯ  มีสมาชิกทั่วประเทศ  4000 คน  

     ผู้ที่มีหมู่โลหิตอาร์เอชลบ  (Rh-negative) สมัครเป็นสมาชิกชมรมฯ  ได้ที่ฝ่าย ประชาสัมพันธ ์ และจัดหาผู้บริจาคโลหิต  ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ  สภากาชาดไทย  ในวันและเวลาราชการ  หรือต้องการรายละเอียดเพิ่มเติม  โทรศัพท์  2524106-9 ต่อ 113,157  หรือ  2526116  สำหรับผู้ที่อยู่ต่างจังหวัด  ติดต่อแจ้งชื่อและที่อยู่ได้ที่  ธนาคารเลือดโรงพยาบาลประจำจังหวัด  ในวันและเวลาราชการเช่นกัน  หรือรับทราบ ข้อมูลความรู้เรื่องโลหิตหมู่พิเศษอาร์เอชลบ  ทางอินเตอร์เน็ท http://www.redcross.or.th/blood/ Rh-negclub  และทาง  e-mail  Rh-Neg@redcoss.or.th   

กลับเมนู